Radno pravo je naziv za skup pravnih normi kojima se uređuje nastanak, sadržina i prestanak radnog odnosa kao i pravni položaj subjekata radnog prava. Samostalna je grana pravnog sistema.
Radni odnos predstavlja odnos koji se zasniva na ugovoru o radu između poslodavca i zaposlenog. Ovaj odnos može biti individualni i kolektivni. Individualni odnos je odnos između poslodavca i zaposlenog, dok kolektivni podrazumeva odnos između poslodavca i više zaposlenih.
Radni odnosi se uređuju posebnim zakonom ratifikovanim međunarodnim konvencijama. Radni odnosi u državnim organima uređuju se posebnim zakonima o državnim službenicima. Svi oni moraju biti u saglasnosti sa Ustavom Republike Srbije i međunarodnim konvencijama. Kolektivni ugovor i pravilnik od radu zajedno se zovu opšti akti i njima se ne mogu dati manja prava ili utvrditi nepovoljniji uslovi rada od onih utvrđenih zakonom.
Sadržinu radnog odnosa podrazumevaju:
Prava i obaveze poslodavca i zaposlenog propisani zakonom
Ova prava i obaveze mogu biti individualna i kolektivna:
Individualna su raspoređivanje poslova, radno vreme, odmori i ostalo.
Kolektivna prava su sindikalno i korporativno udruživanje, kolektivno pregovaranje itd.
Rad se može obavljati u radnom odnosu i van radnog odnosa. Rad u radnom odnosu se uspostavlja ugovorom o radu. Rad van radnog odnosa uspostavlja se ugovorom o delu, ugovorom o zastupanju i td. Posebni zakoni koji uređuju radne odnose se ophode prema Zakonu o radu kao prema opštem zakonu.
Obaveze i odgovornosti radnog odnosa uređuju se kolektivnim ugovorima i ugovorom o radu. Postoje tri vrste kolektivnih ugovora:
- Opšti
- Posebni
- Kolektivni ugovor kod poslodavca
Opšti je nacionalni, generalni kolektivni ugovor koji se zaključuje za celu teritoriju Republike Srbije i primenjuje se na sve radnike i sve poslodavce na njenoj teritoriji.
Posebni kolektivni ugovor se zaključuje za posebnu oblast rada, određenu teritoriju itd. Zaključuju ga reprezentativni sindikati i reprezentativni poslodavci za pojedinu oblast ili granu.
Kolektivni ugovor kod poslodavca je ugovor na najnižem hijerarhijskom nivou. Njime se usklađuju prava i obaveze iz radnog odnosa i odnosi učesnika kolektivnog ugovora.
Radno pravo je jedna od najmađih grana prava. Njegov značaj proizilazi iz važnosti posebno složenih radnih odnosa.